ธุรกิจขายตรง และธุรกิจตลาดแบบตรง

            การ“ขายตรง” หมายถึง การทำตลาดสินค้าหรือบริการในลักษณะของการนำเสนอขายต่อผู้บริโภคโดยตรง ณ ที่อยู่อาศัยหรือสถานที่ทำงานของบริโภคหรือของผู้อื่นหรือสถานที่อื่นที่มิใช่สถานที่ประกอบการค้าอันเป็นปกติธุระ โดยผ่านตัวแทนขายตรง หรือผู้จำหน่ายอิสระ นั้นเอง เช่น ตัวแทนขายตรงของบริษัทขายตรง A แห่งหนึ่งได้เสนอขายสินค้าของบริษัทให้แก่ผู้ซื้อโดยตรงบริเวณรถไฟฟ้าศาลาแดง ซึ่งเป็นสถานที่อื่นที่มิใช่สถานที่ประกอบการค้าเป็นปกติธุระ หรืออีกตัวอย่างหนึ่ง ผู้จำหน่ายอิสระเข้าไปดำเนินการเสนอขายสินค้าของตนที่บ้านผู้บริโภคโดยตรง ทั้งนี้ผู้เสนอขายต้องได้รับอนุญาตจากผู้บริโภคและต้องไม่ทำการรบกวนหรือก่อให้เกิดความรำคาญแก่ผู้บริโภค โดยผู้จำหน่ายอิสระต้องแสดงบัตรประจำตัวประชาชนและบัตรประจำตัวผู้จำหน่ายอิสระซึ่งออกโดยผู้ประกอบธุรกิจขายตรงด้วย

            เราจะเห็นได้ว่า ธุรกิจขายตรงนั้น เป็นกลไกที่สำคัญอย่างหนึ่งในการเสนอขายสินค้าจากผู้ผลิตไปสู่ผู้บริโภคโดยอาศัยแผนการตลาด และการเปิดโอกาสให้ผู้บริโภคมีส่วนร่วมในการประกอบธุรกิจที่เป็นการสร้างงานและกระจายรายได้ไปสู่ประชาชนดังนั้น ธุรกิจขายตรงจึงมีลักษณะการขายในเชิงรุก โดยผู้ขายซึ่งในกฎหมายรียกว่า ผู้จำหน่ายอิสระ หรือตัวแทนขายตรง เป็นผู้นำสินค้าเสนอขายแก่ผู้บริโภค ณ ที่อยู่อาศัยหรือสถานที่ทำงาน ซึ่งแตกต่างจากการขายปลีกที่ผู้บริโภคเป็นฝ่ายเลือกซื้อสินค้าหรือบริการตามร้านค้าหรือห้างสรรพสินค้าต่างๆ  การประกอบธุรกิจขายตรงด้วยวิธีการทำตลาดสินค้าหรือบริการในลักษณะของการนำเสนอขายต่อผู้บริโภคโดยตรงดังกล่าวนั้น บุคคลที่เป็นผู้ประกอบธุรกิจขายตรงจะเป็นบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลก็ได้และจะประกอบธุรกิจได้ต่อไปโดยถูกต้องตามกฎหมายต่อเมื่อนายทะเบียนได้จดทะเบียนการประกอบธุรกิจขายตรงตามกฎหมายนี้

            ทั้งนี้ หากมีการประกอบธุรกิจขายตรงโดยมิได้ยื่นคำขอจดทะเบียนหรือประเภทธุรกิจไปโดยนายทะเบียนยังไม่พิจารณาหรืออยู่ระหว่างพิจารณาคำขอ ย่อมมีความผิดฐานประกอบธุรกิจโดยยังไม่มีการจดทะเบียนตามพระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง มาตรา 20 บัญญัติว่า ห้ามมิให้ผู้ใดประกอบธุรกิจขายตรง เว้นแต่จะได้จดทะเบียนการประกอบธุรกิจขายตรงตามพระราชบัญญัตินี้   หากฝ่าฝืนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับและปรับอีกวันละไม่เกิน 10,000 บาท ตลอดเวลาที่ยังฝ่าฝืนอยู่ตามมาตรา 47

        “ตลาดแบบตรง” หมายถึง การทำตลาดสินค้าหรือบริการในลักษณะของการสื่อสารข้อมูลเพื่อเสนอขายสินค้าหรือบริการโดยตรงต่อผู้บริโภคซึ่งอยู่ห่างกันโดยระยะทางและมุ่งหวังให้ผู้บริโภคแต่รายตอบกลับเพื่อซื้อสินค้าหรือบริการจากผู้ประกอบการธุรกิจตลาดแบบตรง เช่น บริษัท A ประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงโฆษณาสินค้าเครื่องครัวของบริษัทโดยตรงต่อผู้บริโภคซึ่งอยู่ห่างโดยระยะทางโดยผ่านสื่อวิทยุโทรทัศน์ ทั้งนี้ ผู้เสนอขายมีเจตนาให้ผู้บริโภคแต่ละรายตอบกลับเพื่อซื้อสินค้าดังกล่าว

            ดังนั้น ธุรกิจตลาดแบบตรง จึงเป็นการขายสินค้าหรือบริการในลักษณะของการสื่อสารข้อมูลผ่านสื่อต่างๆ เช่น วิทยุ โทรทัศน์ หรืออินเทอร์เน็ต ซึ่งการซื้อขายผ่านสื่อต่างๆ เหล่านี้ ผู้บริโภคไม่สามารถจับต้องสินค้า หรือเห็นรูปลักษณะของสินค้าได้อย่างชัดเจน การประกอบธุรกิจนี้จึงเป็นการเสนอขายสินค้าหรือบริการของตนต่อผู้บริโภค ซึ่งอยู่ห่างโดยระยะทาง โดยมีเจตนาจะให้ผู้บริโภคแต่ละรายตอบกลับ เพื่อซื้อสินค้าหรือบริการจากผู้ประกอบธุรกิจ และบุคคลที่เป็นผู้ประกอบธุรกิจนี้จะเป็นบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลก็ได้ ซึ่งจะประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงได้ต่อไปโดยถูกต้องตามกฎหมายต่อเมื่อนายทะเบียนได้จดทะเบียนการประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงตามตามพระราชบัญญัติขายตรงและตลาดแบบตรง  มาตรา 27 บัญญัติว่า ห้ามมิให้ผู้ใดประกอบธุรกิจตลาดแบบตรง เว้นแต่จะได้จดทะเบียนการประกอบธุรกิจตลาดแบบตรงตามพระราชบัญญัตินี้หากฝ่าฝืนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับและปรับอีกวันละไม่เกิน 10,000 บาท ตลอดเวลาที่ยังฝ่าฝืนอยู่ ตามมาตรา 47 เช่นเดียวกับธุรกิจขายตรง

ซึ่งการยื่นคำขอ ทำได้โดยการกรอกข้อมูลในคำขอตามแบบฟอร์มของสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคที่ได้กำหนดไว้ดังนั้น หากท่านใดประสงค์จะประกอบธุรกิจดังที่ได้กล่าวมานี้ จึงควรศึกษาและทำการขออนุญาตต่อหน่วยงานผู้รับผิดขอบเสียก่อน โดยทางบริษัท เอสเอ็มอี ลอว์ เซอร์วิส จำกัด (SME LAW SERVICE CO.,LTD.) สามารถให้บริการท่านในการทำเอกสารยื่นคำขออนุญาตในการประกอบธุรกิจขายตรงนี้ให้ถูกต้องตามแบบฟอร์มคำขอ หลักเกณฑ์และวิธีการตามกฎหมายกำหนดได้ โดยทีมงานผู้มีประสบการณ์และเชี่ยวชาญ และบริการด้วยใจ เชื่อถือได้ 

......................................................................................................