ได้รับหมายค้นต้องทำอย่างไร  เจ้าของบ้านเมื่อเจ้าพนักงานตำรวจนำหมายค้นขอค้นบ้าน

รัฐธรรมนูญ ฉบับปัจจุบัน มาตรา 33  "บุคคลย่อมมีเสรีภาพในเคหสถานย่อมได้รับความคุ้มครองในการที่จะอยู่อาศัยและครอบครองเคหสถานโดยปกติสุข การเข้าไปในเคหสถานโดยปราศจากความยินยอมของผู้ครอบครองเคหสถานหรือในทีรโหฐาน จะกระทำมิได้เว้นแต่มีคำสั่งหรือหมายของศาล หรือมีเหตุอย่างอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ"  

     สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย ในเคหสถานและมีเสรีภาพในการเดินทาง มีเสรีภาพในการเดินทางในราชอาณาจักร เป็นกฎหมายให้ความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญ

     ยกเว้นว่า เจ้าพนักงานตำรวจก็มีอำนาจที่จะค้นได้เช่นกัน ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 69 ให้อำนาจเจ้าหน้าที่ตำรวจไว้เป็นไปตามที่กฎหมายให้อำนาจไว้ ซึ่งตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา บัญญัติไว้ว่า "เหตุที่จะออกหมายค้นได้มีดังนี้

     (1)เพื่อพบและยึดสิ่งของซึ่งจะเป็นพยานหลักฐานประกอบการสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้องหรือพิจารณา

     (2)เพื่อพบและยึดสิ่งของซึงมีไว้เป็นความผิด หรือได้มาโดยผิดกฎหมายหรือมีเหตุอันควรสงสัยว่า ได้ใช้หรือตั้งใจจะใช้ในการกระทำผิด

     (3)เพื่อพบและช่วยบุคคลซึ่งได้ถูกหน่วยเหนี่ยวหรือกักขัง โดยมิชอบด้วยกฎหมาย

     (4)เพื่อพบบุคคลซึ่งมีหมายให้จับ

     (5)เพื่อพบและยึดสิ่งของตามคำพิพากษาหรือตามคำสั่งศาล ในกรณีที่จะพบหรือจะยึดโดยวิธีอื่นไม่ได้แล้ว

     "เทียบฎีกาที่ 5479/2536  เมื่อมีผู้ร้องเรียนว่าจำเลยมีพฤติการณ์ที่น่าสงสัยโดยตอนกลางวันจะปิดบ้านและเก็บตัวอยู่ภายในบ้าน ตอนกลางคืนจึงออกจากบ้านไม่ยุ่งเกี่ยวกับเพื่อนบ้านและไม่ปรากฎว่าประกอบอาชีพอะไร สงสัยว่าภายในบ้านมีสิ่งของผิดกฎหมายและไม่ปรากฎว่าประกอบอาชีพอะไร สงสัยว่าภายในบ้านจะมีสิ่งของผิดกฎหมายซุกซ่อนอยู่ในบ้านที่เกิดเหตุ อันเป็นเหตุให้ออกหมายค้นได้"

      ตามฏีกาดังกล่าวเจ้าพนักงานตำรวจจึงมีอำนาจที่จะขอออกหมายค้นและค้นในบ้านได้ สำหรับตำรวจที่คิดว่าตัวเองมีอำนาจอยู่ในมือจะทำอะไรตามอำเภอใจโดยฝ่าฝืนกฎหมายและละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนจะกระทำมิได้หากฝ่าฝืนละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนตามกฎหมายรัฐธรรมนูย ฉบับปัจจุบัน มาตรา 33

     หรือในกรณีที่เจ้าพนักงานตำรวจใช้อำนาจโดยมิชอบ เช่นกรณีที่เจ้าพนักงานตำรวจ ค้นโดยไม่มีหมายค้น หรือค้นในเวลากลางคืน ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 96 การค้นที่รโหฐานต้องกระทำระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นและพระอาทิตย์ตก ยกเว้นค้นตั้งแต่กลางวัน และยังค้นไม่เสร็จ ก็สามารถค้นต่อจนเสร็จได้

     หากเจ้าพนักงานตำรวจใช้อำนาจโดยมิชอบ จะต้องได้รับโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 ซึ่งมีโทษจำคุกตั้งแต่หนึ่งปีถึงสิบปี ปรับสองพันบาทถึงสองหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

     ในกรณีที่มีเจ้าพนักงานตำรวจเข้าไปค้นบ้านสิ่งที่เจ้าของบ้านที่ถูกหมายค้น พึงปฏิบัติและถือว่าไม่เป็นการการขัดขวางเจ้าพนักงานขณะปฏิบัติการตามหน้าที่

-อ่านหมายค้นให้ละเอียดว่า บ้านเลขที่ถูกต้องหรือไม่ จากศาลไหนจดให้ละเอียด

-ขอดูบัตรเจ้าหน้าที่ตำรวจว่าตรงกับหมายค้นหรือไม่ ว่าเป็นชื่อที่ระบุอยู่ในหมายค้น ถูกต้องหรือไม่ และค้นเพราะอะไรมีเหตุอะไรที่ต้องค้น (ขอดูอย่างสุภาพ)